ارزیابی احیا طبیعی برخی از خصوصیات میکرومورفولوژیکی و فیزیکی خاک تخریب شده جنگل در اثر چوبکشی زمینی و تاثیر آن بر زادآوری جنگل

این تحقیق به منظور بررسی میزان بازیابی خصوصیات خاک تراکم یافته در طی دوره 20 ساله و تاثیر آن بر میزان زادآوری در مسیرهای چوبکشی، در جنگل های اسالم استان گیلان انجام گرفت. بدین منظور مسیرهای چوبکشی در سه پارسل از سری یک و دو ناو اسالم انتخاب گردید و در هر مسیر، دو کلاس شیب (بیشتر از 20 درصد و کمتر از 20 درصد) و در هر کلاس شیب دو کلاس ترافیک (زیاد و کم) مشخص شد. سپس در هر کلاس ترافیک پلاتی به ابعاد 5 ×12 مترمربع تعیین شد و در هر پلات، نمونه برداری در مسیرهای چوبکشی و شاهد انجام شد. در آزمایشگاه جرم مخصوص ظاهری و جرم مخصوص حقیقی نمونه ها برای محاسبه درصد تخلخل کل خاک تعیین شد، برای اندازه گیری مقاومت خاک از دستگاه پنترومتر استفاده شد. از نمونه های دست نخورده، مقاطع نازک تهیه گردید. مقاطع نازک مورد مطالعات میکروسکوپی توسط میکروسکوپ پلاریزان قرار گرفتند و پس از مطالعه و عکس برداری از آن ها درصد تخلخل کل، مساحت و قطر معادل حفرات با استفاده از نرم افزارimage tool محاسبه شد. اندازه گیری زادآوری نیز از طریق شمارش گونه های گیاهی در پلات هایی به ابعاد 1×1 مترمربع در مسیرهای چوبکشی، انجام شد. داده های حاصل با استفاده از نرم افزار spss مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که تمامی خصوصیات فیزیکی و میکرومورفولوژیکی اندازه گیری شده در مسیرهای چوبکشی در حال بازیابی و نزدیک شدن به مقادیر آن ها در شاهد هستند ولی هنوز دارای تفاوت معنی دار نسبت به شاهد بوده و برای بازیابی کامل نیاز به مدت زمان بیشتری دارند. شیب طولی مسیر و شدت ترافیک در میزان بازیابی این خصوصیات خاک تاثیر مهمی دارند و بیشترین آسیب به خاک در مسیرهای چوبکشی با شیب بیشتر از 20 درصد و شدت ترافیک زیاد مشاهده می شود. همچنین نتایج نشان داد 20 سال بعد از زمان چوبکشی زمینی تعداد گونه های گیاهی در مسیرهای چوبکشی افزایش معنی داری داشته به طوری که میانگین تعداد گونه های گیاهی از صفر (یک سال بعد از آخرین چوبکشی)، به 7/5 (بیست سال بعد از آخرین چوبکشی) رسیده است.